Kategori: Makaleler

Mutfağın ortasında buluştuğumuz bir sohbetle başlamak isterim: Fırından yeni çıkarılan sıcak bir ekmek kokusu … Ocağın üstündeki suyun fokurduşu … Ve siz, bir kaşık çorbayı kaşıyorsunuz, yumuşak kremamsı dokusu dudaklarınızda eriyor. Bu sıradan anlardan biri olabilir ama aslında, mutfağın tam merkezinde gizli bir güç devrede: fizik. Peki, “mutfaktaki fizik kime ait?” sorusunu birlikte düşünelim. Mutfaktaki Fizik Kime Ait? Kökenlere Yolculuk Mutfakta gerçekleşen her şey—ısı geçişi, sıvı akışı, kabarma, çürme—aslında temel fizik kurallarına dayanıyor. Örneğin, pişirme sırasında ısı, iletim ve konveksiyon yoluyla yiyeceğe aktarılır. Bu süreç, klasik termodinamik kavramlarını yansıtır. ([ijeap.org][1]) 1960–70’lerden itibaren yemek hazırlama süreçlerini bilimsel açıdan inceleyen araştırmalar artış göstermiştir. Örneğin, kimyacılar ve…

Üçgenin Bilinmeyen Kenarı Nasıl Bulunur? Bir Antropolojik Perspektif Bir Antropoloğun Kültürler Arası Keşif Yolculuğu Dünyanın dört bir yanındaki farklı kültürler, insanlığın evrimine dair sonsuz çeşitlilik sunar. Her bir kültür, kendine özgü ritüelleri, sembollerini, değerleri ve topluluk yapılarıyla benzersiz bir hikaye anlatır. Ancak tüm bu çeşitlilik içinde bir ortak nokta bulunabilir: İnsanların dünyayı anlamlandırma çabası, genellikle semboller ve sistemler üzerinden şekillenir. Matematiksel bir kavram olan üçgen, tam da bu semboller aracılığıyla kültürel dünyamızda farklı anlamlar bulur. Üçgenin bilinmeyen kenarını bulmak, hem matematiksel bir çözüm arayışı hem de insanın evreni anlama biçimlerinden biridir. Bu yazıda, üçgenin bilinmeyen kenarını bulmanın, yalnızca bir hesaplama…

Yetişkin Merkezcilik Nedir? Öğrenme Süreçlerine Toplumsal Bir Bakış Öğrenme, sadece bireysel bir süreç değil, aynı zamanda toplumsal bir deneyimdir. Her birey, etrafındaki çevreyi, kültürel normları ve toplumun değerlerini öğrenme yolculuğunda bir mercek gibi kullanır. Bu yolculuğu, bazen öğretmenlerin yönlendirdiği sınıf ortamında, bazen de hayatın her anında kendi başımıza keşfederiz. Benim için öğrenmenin dönüştürücü gücü, kişiyi sadece bilgiyle değil, aynı zamanda dünyayı daha derinlemesine anlamayla da donatmakta yatar. Ancak bu süreç, her zaman eşit bir şekilde herkes için gerçekleşmez. Bugün, toplumsal yapıların ve bireysel deneyimlerin öğrenme süreçlerini nasıl şekillendirdiğine dair önemli bir kavramı ele alacağız: yetişkin merkezcilik (adultcentrism). Bu kavram, toplumsal…

Kültürleşme Nedir Eğitim Bilimlerinde? Küresel ve Yerel Perspektifler Eğitim, bir toplumun bireylerini şekillendiren, kültürel değerleri aktaran ve toplumsal normları belirleyen önemli bir faktördür. Ancak eğitim, sadece bir toplumun içsel dinamiklerinden beslenmez; küresel etkileşimler, modernleşme süreçleri ve kültürlerarası ilişkiler de eğitim üzerinde büyük bir etki yapar. Bu yazıda, eğitim bilimlerinde kültürleşme olgusunu ele alırken, hem küresel hem de yerel perspektiflerden nasıl algılandığını inceleyeceğiz. Kültürleşme Nedir? Kültürleşme, bir toplumun kendi kültürünü başkalarına tanıtma ve başkalarının kültürel unsurlarını alma sürecidir. Bu süreç, bireylerin veya grupların eğitim, dil, değerler ve sosyal normlar gibi unsurlar aracılığıyla birbirlerine yakınlaşmalarını sağlar. Eğitim bağlamında kültürleşme, bireylerin veya öğrencilerin…

Hababam Sınıfı Bilgi Yarışması Hangi Film? Bir Dönemin Maskara Edilen Gerçekliği Üzerine Cesur Bir Eleştiri Herkesin çocukluk yıllarından bir anı vardır, değil mi? “Hababam Sınıfı” da Türk sinemasının o unutulmaz anılarından biridir. Ancak bugün, o dönemleri özlemle ananların ya da filme tutkulu olanların, “Hababam Sınıfı Bilgi Yarışması” sahnesinin hangi filmde yer aldığıyla ilgili sorduğu soru, biraz da eleştirel bir bakış açısına dönüşmeli. Bu yazıda, 1981 yapımı Hababam Sınıfı filminin kalıplaşmış, naif, eğlenceli dünyasından çıkarak, o “Bilgi Yarışması” sahnesinin filmdeki yeri ve anlamını derinlemesine sorgulayacağız. Hababam Sınıfı Bilgi Yarışması Sahnesi: Bir Film Hatası mı? “Hababam Sınıfı Bilgi Yarışması” sahnesi, Türk sinemasının…

Nane Molla Ne Anlama Gelir? Ekonomik Bir Perspektiften Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, büyük ölçüde kaynakların sınırlılığı ve insanların bu kaynakları en verimli şekilde kullanma çabaları üzerine kuruludur. Her seçim, bir maliyeti ve potansiyel sonuçları beraberinde getirir. İnsanlar, sınırlı kaynaklarla karşı karşıya kaldığında, her kararın ardından bir fırsat maliyeti olduğunu unutmamalıdır. Bugün, günlük dilde karşımıza çıkan ancak ekonomik anlamları derinlemesine sorgulamak gerektiğinde daha ilginç hale gelen bir terimi ele alıyoruz: “Nane molla.” Belki de çoğu insan için bu, sıradan bir ifade gibi görünse de, aslında içinde ciddi ekonomik mesajlar barındırmaktadır. Peki, “nane molla” ne…

Yağmur Kelimesinin Kökü Nedir? Dilin Yağmurlu Yüzü Bugünlerde herkesin kafasında bir soru var: “Yağmur kelimesinin kökü nedir?” Hani, biraz garip bir soru olabilir, ama bazen dilin derinliklerine inmek insanı düşündürür. Yağmur, hepimizin hayatında önemli bir yer tutan bir şeydir – ya dışarıda yağan yağmurdan kaçarken, ya da pencerenin önünde sıcacık bir çay içerken onu izlerken… Ama bu kelimenin köküne inmeyi düşündüyseniz, demek ki siz de dilin derinliklerinde kaybolmaya hazır bir bilim insanısınız! 😄 Hadi o zaman, erkeklerin stratejik ve çözüm odaklı bakış açıları ile kadınların empatik ve ilişki odaklı bakış açılarını harmanlayarak, bu yağmurlu kelimenin kökünü keşfetmeye başlayalım! Yağmur: Duygusal…

Sirius Yıldızı Gökyüzünde Nerede Görülür? Gelecekteki Etkileri Üzerine Bir Vizyon Merhaba gökyüzüne meraklı arkadaşlar! Hepimiz bazen geceleyin gökyüzüne bakar ve yıldızları izlerken, bazı yıldızlar daha fazla dikkat çeker. Sirius, bunlardan biri. Peki, bu ışıltılı dev yıldızın gökyüzündeki yeri gelecekte ne gibi etkiler yaratabilir? Hem bilimsel hem de toplumsal olarak insanları nasıl etkileyecek? Bu yazıda Sirius’un konumundan başlayarak, gelecekteki etkilerini ve bu konuda erkeklerin ve kadınların nasıl farklı bakış açıları geliştirebileceğini keşfedeceğiz. Sirius Yıldızının Konumu ve Görünürlüğü Sirius, gece gökyüzünde görülebilen en parlak yıldızdır. Aslında, bu yıldız sadece gökyüzündeki parlaklığıyla değil, aynı zamanda astronomik açıdan da dikkat çeken bir objedir. İki…

Mürekkep Balığı Doğal Işık Saçar Mı? Denizaltı Gece Işıltısı Bugün size denizlerin derinliklerinden gelen biraz garip ama bir o kadar da ilginç bir soruyu soracağım: Mürekkep balığı doğal ışık saçar mı? Evet, doğru duydunuz. Şimdi, bazılarınızın “Ben de ışık saçarım” gibi bir espri yapma eğiliminde olduğunu duyar gibiyim. Ama gerçekten de mürekkep balıklarının ışık saçıp saçmadığı çok ciddi bir konu, hele hele bu geceyi aydınlatacak derin deniz yaratıkları için! Düşünsenize, bir mürekkep balığı, akşam karanlığında bir restoran ortamında şık bir görünüm sergilerken, ışık saçsa… O zaman yemek masasına ne olur? “Çok ışık var, gözlerim kamaşıyor!” diyecek olanlar olur mu? Belki,…

Kül Nasıl Bir Film? Bir film izlerken, bazen bir şey olur. Sizi derinden etkileyen bir an, bir karakterin içindeki çatışma ya da bir hikâyenin size anlattığı hayat dersi… İşte “Kül” adlı film, tam da bu tür bir deneyim sunuyor. Adını ilk duyduğumda, bana hüzünlü bir öykünün peşinden sürüklenecekmişim gibi hissetmiştim. Ama, film başladığında gördüm ki “Kül”, sadece bir drama değil, insanın ruhunda derin izler bırakacak bir yolculuğa çıkartıyor. Duygusal olarak ne kadar sarsıldığımı anlatmak kolay değil, çünkü filmdeki karakterlerin içsel dünyalarındaki yolculukları, hem erkeklerin hem de kadınların bakış açılarıyla, tamamen farklı bir derinlik kazanıyor. Karakterlerin birbirlerine ve dünyaya bakış açılarındaki…